ความรู้ในการปฎิบัติงาน เรื่อง การทำข้าวกล้อง
แบบจัดเก็บความรู้ในการปฎิบัติงานของเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน (Km)
ความรู้ในการปฎิบัติงาน เรื่อง การทำข้าวกล้อง
เจ้าของความรู้ชื่อ นางจิรัฐิกาล การะหงษ์
ตำแหน่ง นักวิชาการพัฒนาชุมชนชำนาญการ
สังกัด สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอเชียงดาว
วันที่บันทึกความรู้ 28 กรกฎาคม 2553
วัตถุประสงค์ เพื่อสร้างเสริมองค์ความรู้ในการเพิ่มรายได้
กระบวนการ / ขั้นตอน / วิธีปฎิบัติ
ในยุทธศาสตร์ของกรมการพัฒนาชุมชน ส่งเสริมการจัดการความรู้ของชุมชน สามารถสนับสนุนการพัฒนาเศรษฐกิจของชุมชนให้เข้มแข็งโดยยึดแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง อีกทั้งนำกระบวนการเรียนรู้ สร้างเสริมขีดความสามารถของชุมชนให้ อยู่เย็นเป็นสุข
ข้าพเจ้าปฎิบัติงานรับผิดชอบผู้ประสานงานตำบลแม่นะ อำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ ได้คัดเลือก กลุ่มสตรีแม่บ้าน หมู่ที่ 2 ตำบลแม่นะ ซึ่งเป็นหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ ได้มีการจัดเวทีประชาคม กลุ่มสตรีแม่บ้านเพื่อหาสภาพปัญหาของกลุ่มสตรี และมีกลุ่มสตรีแม่บ้านอาสาสมัครในการจัดทำข้าวกล้อง เพื่อจำหน่ายให้กับกลุ่มเพื่อเป็นการเพิ่มรายได้และลดรายจ่ายของชุมชน โดยมี อาสาสมัคร 3 คน ดำเนินการสาธิตและรวมกลุ่มจัดทำข้าวกล้อง คือ
- นางจันทร์เพ็ญ เกสรพรม
- นางกัตติกา แก้วฟอง
- นางสังวาลย์ มณี
ขั้นตอนในการทำข้าวกล้อง
อุปกรณ์ในการทำข้าวกล้อง
เครื่องชั่ง,ถุงพลาสติก ขนาด 8×12 6×9 , ตราชั่งกระด้ง , กระบุง,กะลามะพร้าว,เครื่องผนึกถุงถาด
วิธีการทำข้าวกล้อง จัดเตรียมอุปกรณ์เทข้าวลงในเครื่องกระเทาะข้าวเครื่องจะทำการแยกข้าวกับเปลือกจากนั้นนำมาร่อนนำเข้าเครื่องอีก 1 ครั้งแล้วนำมาแยกข้าวอีกทีโดยการนำข้าวมาร่อน เพื่อแยกข้าวกับเปลือก
ข้าวกล้องมีประโยชน์ 1.ร่างกายแข็งแรง
2.ทำให้เรารู้สึกอิ่มเร็วและอิ่มได้นานกว่า จึงไม่ทำให้อ้วน
3.ช่วยป้องกันโรคเหน็บชา โรคโลหิตจาง
กรรมวิธีการหุงข้าวกล้อง
จากการเก็บสิ่งแปลกปลอมออกเสียก่อน และควรซาวข้าวเพียงครั้ง เดียวเพื่อไม่ให้สูญเสียวิตามินไปกับน้ำซาวข้าว ในการหุงข้าวกล้องนั้น ต้องใส่น้ำในปริมาณที่มากกว่าการหุงข้าวขาวเพราะข้าวกล้องมีเยื่อหุ้มเมล็ด การดูดซึมน้ำจะยากกว่าจึงต้องใช้เวลาหุงนาน แต่เพื่อเป็นการประหยัดเวลาควรจะแช่ข้าวกล้อง ก่อนหุงประมาณ5-10 นาที ข้าวกล้องที่หุงแล้วจะได้นุ่มหอมน่ารับประทาน
สารอาหารจากข้าวกล้อง
โปรตีน ช่วยเสริมสร้าง ซ่อมแซมส่วน ที่สึกหรอ
แป้ง แป้งในข้าวกล้องถือเป็นคาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อน (complex carbohydrate) ที่มีการย่อยสลายอย่างช้าๆ ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดอยู่ในสภาวะควบคุม ข้าวกล้องจึงช่วยป้องกันโรคเบาหวานได้ และให้พลังงานต่ำ ช่วยรักษาน้ำหนักตัวไม่อ้วน แต่แป้งในข้าวขาวถือเป็นคาร์โบไฮเดรตเชิงเดี่ยว (simple carbohydrate)ทำให้น้ำตาลในเลือดสูงเร็ว ไม่สมดุลกับระดับอินซูลิน ทำให้น้ำตาลเหลือในกระแสเลือดมาก ร่างกายจะเปลี่ยนน้ำตาลเป็นไขมัน เป็นสาเหตุที่ทำให้อ้วนง่าย
วิตามินและเกลือแร่ ข้าวกล้องมีวิตามินเอ วิตามินอี วิตามินบี 1 ที่ป้องกันโรคเหน็บชา วิตามินบี 2 ป้องกันโรคปากนกกระจอก และวิตามินบีอื่นๆ อีกหลายชนิด และยังอุดมไปด้วยธาตุเหล็ก แคลเซียม ฟอสฟอรัส ซิลิเนียม แมกนีเซียมที่ช่วยป้องกันการเกิดโรคหัวใจ และโพแทสเซียม ช่วยลดความดันโลหิต
ใยอาหาร ช่วยให้ระบบขับถ่ายเป็นไปอย่างปกติ ลดการท้องผูก ป้องกันโรคเกี่ยวกับลำไส้ และโรคมะเร็งลำไส้ นอกจากนี้ยังป้องกันโรคหัวใจขาดเลือด โรคเบาหวาน
สารต่อต้านอนุมูลอิสระ เช่น แอนโทไซยานิน ไฟโตสเตอรอล โทโคเฟอรอล ออริซานอล กรดโฟลิก
เทคนิคการหุงที่ถูกต้องมีดังนี้
เริ่มจากล้างข้าวกล้องให้สะอาดและแช่น้ำก่อนหุง จะทำให้เนื้อนุ่มขึ้นและหุงเร็วข้าวกล้องที่วางขายในซูเปอร์มาร์เกตหรือร้านค้าก็มีมากมายจนเลือกไม่ถูก เช่น ข้าวกล้องบางชนิดที่มีผิวเมล็ดไม่เรียบ ข้าวกล้องสีน้ำตาลหรือสีเหลืองนวล สีแดง สีม่วงซึ่งขึ้นกับสารสีที่อยู่ในเยื่อหุ้มเมล็ด