เส้นทางเห็ดถอบเวียงแหง วิถีชีวิตชาวบ้าน สร้างรายได้เป็นกอบเป็นกำ (เขียนโดยนายเล็ก)
มารู้จักเห็ดถอบ กันเถอะ
ชื่ออื่น เห็ดเผาะ เห็ดเหียง เห็ดหนัง เห็ดดอกดิน
ชื่อวิทยาศาสตร์ Astreus hygrometricus (Pers) Morg. LYCOPERDACEAE
ลักษณะทั่วไป
เห็ดเผาะเมื่อยังอ่อนมีลักษณะกลมขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 2-3 เซนติเมตร ผิวเรียบสีขาวนวล
มีรอยเปื้อนดิน ไม่มีลำต้น ไม่มีราก เมื่ออายุมากขึ้นผิวนอกจะเป็นสีน้ำตาลหรือเกือบดำเนื้อเหนียว
เห็ดเผาะมีเปลือก 2 ชั้น เมื่อเห็ดอายุมากขึ้นเปลือกชั้นนอกจะแตกออกเป็นแฉก 5-9 แฉก
มีรอยแยกลึกลงไปถึงฐานดอก จึงทำให้ดอกเห็ดมีรูปร่างเหมือนดอกไม้ เมื่อแห้งจะหุบเข้า
ภายในเป็นถุงกลมสีขาวหม่น ขนาด 1.3-3.4 เซนติเมตร ด้านบนแตกออกเป็นรูให้สปอร์ฟุ้งกระจายออกมา
สปอร์รูปกลมสีน้ำตาลผิวขรุขระ
แหล่งกำเนิด
เห็ดถอบเป็นเห็ดพื้นบ้านที่ขี้นบางท้องที่โดยเฉพาะในเขตภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
บริเวณที่เป็นป่าโปร่ง เช่น ป่าสน ป่าแพะ เห็ดเผาะชอบขึ้นตามพื้นดินที่อยู่ใต้โคนไม้เต็ง ไม้พะยอม
หรือต้นไม้อื่นๆ ที่ถูกไฟเผาตามพื้นดินร่วนปนทราย ในช่วงต้นฤดูฝน
ระหว่างเดือนพฤษภาคมถึงกรกฎาคมเฉพาะระยะที่อากาศร้อนอบอ้าวมากก่อนฝนตก
เส้นใยของราชนิดนี้จะดันผิวดินให้แตกออก เมื่อฝนตกมีความชื้นที่เหมาะสม เห็ดเผาะจะโผล่ขึ้นมาพ้นผิวดิน
เกิดมาเคยแต่ซื้อ เคยแต่กิน ลิตร 200 บาท ก็เคย ล่าสุดลิตร 30 บาท
แต่ยังไม่เคยเห็นวิถีชีวิตชาวบ้านที่ไปเดินเก็บเห็ดถอบมาขายเลย มัวแต่โม้บนโต๊ะทำงาน
เก็บเห็ดถอบ ยังไง ตามมา ไม่เสียชาติเกิด ภูมิปัญญาดีๆ ที่เชื่อว่า หลายคนไม่เคยสัมผัส
วันที่ 22 มิถุนายน 2553
บ้านแม่หาด หมู่ที่ 1 ตำบลเมืองแหง อำเภอเวียงแหง เป้าหมายปลายทาง ค้นหาเส้นทางเห็ดถอบ
1 ในหมู่บ้าน ที่มีเห็ดถอบออกมาก ในหมู่บ้านจะเงียบเหงา ผู้คนไปหาเห็ดกันหมด เหลือแต่คนเฒ่าคนแก่
แวะหากลุ่มโอทอป เพื่อจะเตรียมการคัดสรร คุณพี่ศรีลา จ่อเรือง
ภาคบังคับเพราะเป็นกลุ่มเข้าโครงการ KBO ด้วย คุยกันเสร็จ ก็ขอให้พี่ศรีลานำทาง
เดินทางต่อ พี่ศรีลา บอกว่า ดอยลูกปู้นนนนนนนนน
อยากรู้แล้วใช่ไหม ว่า เห็ดถอบ มันออกที่ไหน สังเกตุยังไง วิธีเก็บยังไง
ตามมา!!!
เดินเข้าไปในป่า ก้มมองลงดิน จะเห็นอะไรบางอย่างขาวๆ กลมๆ นั่นแหละ เห็ดถอบแล้ว
บังเอิญว่า เมื่อคืนฝนตกหนักมาก เห็ดก็จะเห็นชัด แต่หากฝนไม่ตกก็ให้สังเกตุว่า ดินจะแตกๆ นั่นแหละ
ใต้ดินมีเห็ด
เอ้า วิธีการเก็บก็ไม่ยาก ก็เอาไรแซะๆๆ ก็เก็บได้แล้ว ในที่นี้ใช้ช้อนตักแกงเรานี่แหละ
พี่ศรีลา จ่อเรือง ประธานเครือข่ายโอทอปอำเภอ คนพาไปหา KM เห้ดถอบ
ขอบคุณ KM จากทีมงานตามล่าหาเห็ดถอบ
หลังจากนั้น ก็เอามาขายก็ได้ ณ วันที่ 22 มิถุนายน 2553 ราคาลิตระ 25 บาท
หรือเอามาปรุงอาหาร รับประทาน ก็ตามสะดวก
นายวิทยา ชุมภูคำ พัฒนาการอำเภอเวียงแหง จังหวัดเชียงใหม่