การเพิ่มรายได้ด้วยการเพิ่มอาชีพตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง
แบบบันทึกองค์ความรู้
ชื่อ-นามสกุล นายชนะชัย ใจช่วย
ตำแหน่ง นักวิชาการพัฒนาชุมชนชำนาญการ
สังกัด สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอดอยหล่อ จังหวัดเชียงใหม่
เบอร์โทรศัพท์ที่ติดต่อได้สะดวก ๐-๕๓๓๖-๙๖๓๘ ๐๘๓-๒๐๓๙๖๙๗
ชื่อเรื่อง การเพิ่มรายได้ด้วยการเพิ่มอาชีพตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง
เนื้อเรื่อง การเลี้ยงกบนา
บ้านสามหลัง หมู่ที่ ๘ ตำบลสองแคว อำเภอดอยหล่อ จังหวัดเชียงใหม่
เป็นแหล่งผลิตผลผลิตทางการเกษตรหลากหลาย ตามสภาพภูมิสังคมที่เอื้อประโยชน์ตามธรรมชาติที่มีคุณภาพดีแห่งหนึ่งของจังหวัดเชียงใหม่ ทั้งในรูปของผลไม้สด เช่นลำไย มะม่วง น้อยหน่า เป็นต้น และผลผลิตรายได้จากการเลี้ยงกบนา เลี้ยงปลาดุก ถึงครัวเรือนละ ๕๕.๐๐๐ บาท/ปี
ข้าพเจ้าซึ่งเป็นพัฒนากรประจำตำบลสองแคว ได้เข้าไปร่วมสนับสนุนการดำเนินงานกิจกรรมพัฒนาชุมชนของบ้านสามหลัง ในด้านหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงระดับ “พออยู่ พอกิน” ปี ๒๕๕๔ และในกิจกรรมที่สมาชิกครัวเรือนเป้าหมายมีการเสนอความคิด ตามแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง ได้แก่การเพิ่มรายได้ในครัวเรือน ได้แก่การเลี้ยงกบนาซึ่งพอมีวัสดุในหมู่บ้านและสามารถหาเพิ่มเติมจากภายนอกได้เพื่อเป็นการลดรายจ่ายจากใช้จ่ายด้านการบริโภคที่เป็นอาหารโปรตีน สำหรับทุกครัวเรือนที่เป็นสมาชิกกลุ่มตลอดถึงผู้สนใจโดยทั่วไป
ข้าพเจ้าได้ติดต่อประสานงานให้มีวิทยากร จากเครือข่ายศูนย์เศรษฐกิจพอเพียงบ้านสามหลัง อำเภอดอยหล่อ จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งเป็นผู้มีความรู้ความชำนาญด้านการเลี้ยงกบนา ภายในหมู่บ้านเพื่อมาถ่ายทอดองค์ความรู้ ภูมิปัญญา มาเป็นผู้ถ่ายทอดวิธีการเลี้ยงกบนาให้ผู้สนใจมีคุณภาพในการเลี้ยงกบนามากยิ่งขึ้นและการแปรรูปถนอมอหารให้มีมูลค่าเพิ่ม โดยสมาชิกครัวเรือนเป้าหมายจำนวน ๒๐ คนเป็นผู้ร่วมดำเนินการ
๑.ผู้ร่วมดำเนินการจัดการความรู้
๑.๑ นายอดุลย์ กาญจนประโชติ พัฒนาการอำเภอดอยหล่อ
๑.๒ นายชนะชัย ใจช่วย นักวิชาการพัฒนาชุมชนชำนาญการ
๑.๓ นายสมบัติ ธรรมใจ วิทยากร เจ้าขององค์ความรู้
๒.วัน/เดือน/ปี ที่ถ่ายทอดองค์ความรู้ ๙ กรกฎาคม ๒๕๕๔
๓.สถานที่ถ่ายทอดองค์ความรู้ บ้านสามหลัง
-วิทยากร ได้ดำเนินการกล่าวถึงแนวทางการเลี้ยงกบนาเพื่อนำไปใช้ โดยน้อมนำเอาแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ว่าเป็นแนวทางที่สามารถลดรายจ่ายและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เป็นการปรับโครงสร้างเศรษฐกิจครัวเรือนทำให้รายได้ครัวเรือนเพิ่มขึ้น มีความสมดุลเนื่องจาก รายรับ รายจ่ายคล่องตัวขึ้น เป็นการนำวัสดุที่ผลิตได้ในท้องถิ่น เช่นไม้ไผ่ นำมาทำเป็นแนวรั้วเพื่อป้องกันการหนีออกนอกบริเวณและกันสัตว์อื่น ๆ เข้ามาทำลายลูกกบนาที่ยังเล็ก ๆ พร้อมทั้งนำตาข่ายพลาสติกสีฟ้าซึ่งนำมาจากภายนอกพื้นที่บางส่วนนอกจากนั้นยังเป็นการส่งเสริมให้ครัวเรือนใช้วัสดุที่ผลิตจากวัสดุธรรมชาติที่ทำได้เอง เพื่อนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ในรูปแบบต่าง ๆ และใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมจากภูมิปัญญาท้องถิ่น มาผสมผสานในการทำกิจกรรม
การเลี้ยงกบนา
วัสดุที่จัดสถานที่เลี้ยงกบนาและการแปรรูป (อย่างง่าย)
๑.ท่อซีเมน ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง กว้าง 1.50 ม. สูง .80 ม. จำนวน ๑๐ บ่อ.
๒.ไม้ไผ่สำหรับทำเสาและรั้ว ๑๐ ลำ
๓.ลูกกบนา ๒๐๐ ตัว
๔.อาหารลูกกบ 2 กระสอบ
๕.อุปกรณ์เสริมอื่น ๆ
วิธีทำ
๑.นำไม้ไผ่ มาทำเสาพร้อมติดตาข่ายสีฟ้าเพื่อกั้นเป็นบริเวณเลี้ยงกบ
๒.นำบ่อซีเมน จำนวนสิบ บ่อทำความสะอาด เติมน้ำลงไปในบ่อพอเหมาะเพื่อเตรียม อนุบาลลูกกบนา
๓.นำลูกกบลงไปประมาณ ๓๐ ตัวต่อ ๑ บ่อโดยเฉลี่ย
๔.จากนั้นนำอาหารลูกกบวางบนแผ่นกระดานที่เตรียมไว้เพื่อฝึกให้ลูกกบกินอาหาร
๕.นำเศษกระเบื้องมาวางในบ่อไว้เพื่อเป็นที่หลบซ่อนตัวและเป็นที่ตากอากาศหลังจากขึ้นจากน้ำในบ่อที่สาไว้
๖. ดำเนินการทำความสะอาดด้วยการล้างบ่อเพื่อเปลี่ยนน้ำใหม่ทุกวัน
๗. นำอาหารให้กบวันละ1ครั้ง ประมาณ ๔๕ วัน สามรถนำไปบริโภคภายในครัวเรือนเพื่อลดรายจ่ายและจำหน่ายเพื่อเพิ่มรายได้แก่ครอบครัว
บันทึกองค์ความรู้
- เป็นการนำแนวทางการลดรายจ่ายโดยนำวัสดุในท้องถิ่นมาใช้เป็นประโยชน์ เนื่องจากผลผลิตจากการเลี้ยงกบนาเป็นแนวทางการเพิ่มรายได้ การเลี้ยงกบนาไว้บริโภคเองเป็นการลดต้นทุนการผลิต ช่วยในการลดภาระค่าใช้จ่ายเศรษฐกิจครอบครัว ทำให้คุณภาพผลิตภัณฑ์ดีขึ้นมีมูลค่าเพิ่ม เศรษฐกิจดีคุณภาพชีวิตของผู้ผลิตและผู้บริโภค ตลอดถึงครอบครัวชุมชนดีขึ้น
- แก่นความรู้ เป็นการรับรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น มีการถ่ายทอดองค์ความรู้ให้รุ่นต่อรุ่น ตลอด ไป สามารถนำไปประกอบอาชีพได้
- การลดรายจ่าย-เพิ่มรายได้ เป็นส่วนหนึ่งของการดำเนินชีวิตเศรษฐกิจพอเพียง
กลยุทธ์ในการทำงาน
- สนับสนุนการดำเนินการของกลุ่มสมาชิกครัวเรือนเป้าหมายและสร้างความพึงพอใจ
- สร้างขวัญกำลังใจให้สมาชิกครัวเรือนเป้าหมายมีการรวมกลุ่ม ดำเนินกิจกรรมอย่างต่อเนื่อง
- ขยายกลุ่มเป้าหมายให้เข้าร่วมกิจกรรมด้านเศรษฐกิจพอเพียงให้เต็มพื้นที่
- สามารถเป็นศูนย์เรียนรู้และถ่ายทอดการประกอบอาชีพให้ผู้สนใจทั่วไปได้
****************************************************************