การบริหารจัดการกองทุนแม่ของแผ่นดิน
เจ้าของความรู้ชื่อ นายชัยชาญ นิ่มนวล
ตำแหน่ง นักวิชาการพัฒนาชุมชนชำนาญการ
สังกัด สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอเชียงดาว
วัตถุประสงค์ของความรู้ : เพิ่มศักยภาพการบริหารจัดการกองทุน
กระบวนการ / ขั้นตอน / วิธิปฎิบัติ
จากการติดตามการดำเนินงานกองทุนแม่ของแผ่นดิน พบว่าคณะกรรมการส่วนใหญ่ เน้นการใช้เงินกองทุนไปทำกิจกรรมต่างๆ แต่ไม่เน้นการหาทุนและการบริหารทุนให้เกิดประโยชน์ในระยะยาว(เกิดจากการไม่มีความรู้ ความเข้าใจในการบริหารทางการเงิน/ เงินทุนไม่ได้เกิดจากการหามาเอง แต่เกิดจากการได้รับงบประมาณ) ซึ่งหากไม่สร้างความเข้าใจ สุดท้ายกองทุนก็จะหมดไป รัฐก็ต้องเป็นผู้รับภาระที่จะเกิดขึ้นในอนาคต กระบวนการที่จะนำไปสู่ความมั่นคงของกองทุน จากการติดตาม สอบถาม วิเคราะห์สาเหตุ สามารถ สรุปสาระสำคัญ ที่จะทำให้กองทุนมีความมั่นคง ดังนี้
๑. กระบวนการ สร้างความเข้าใจ วัตถุประสงค์ แนวทางการดำเนินงานของกองทุนให้มีความชัดเจน โดยมีขั้นตอนและวิธีการ ประกอบด้วย
๑.๑ ประชุมชี้แจงผญบ.และกรรมการ
๑.๒ ประชุมประชาคมหมู่บ้านให้รับรู้ถึงวัตถุประสงค์ และ แนวทางการดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง
๑.๓ เจ้าหน้าที่ฯ ต้องเข้าร่วมประชุมกับชาวบ้านเน้นย้ำวัตถุประสงค์และแนวทางการดำเนินงานของกองทุน เพื่อให้เกิดความชัดเจน
๒. กระบวนการ สร้างความเข้าใจในเรื่องการนำเงินทุนแม่ของแผ่นดิน ในการแก้ไขปัญหาตามวัตถุประสงค์โดยต้องแยกประเด็นใหญ่ๆ เรื่องเงินทุน ประกอบด้วย
๒.๑ การเพิ่มทุน(รักษาเงินทุนเดิม/ขยายเงินทุนให้เพิ่มขึ้น)
- อบรมให้ความรู้ในการบริหารการเงินเบื้องต้น
๒.๒ การทำกิจกรรมจากเงินทุนที่เพิ่มขึ้น
- ชี้แจงแนวทางการทำกิจกรรมที่ตอบสนองต่อวัตถุประสงค์ของกองทุน เพราะการแก้ไขปัญหายาเสพติดมีปัจจัยภายนอกมาเกี่ยวข้องในหลายเรื่องเช่น สภาพครอบครัว สภาพเศรษฐกิจ ฯลฯ (ส่วนใหญ่เน้นการตรวจตราและจับกุมซึ่งเป็นเรื่องปลายเหตุเสียเป็นส่วนใหญ่)
๓. กระบวนการ ดำเนินกิจกรรมต่างๆ ตามวัตถุประสงค์ของกองทุนแม่ของแผ่นดิน
- ประชุมชาวบ้านทั้งหมู่บ้านรับทราบปัญหาร่วมกันและหามติในที่ประชุมในการกลั่นกองกิจกรรมที่จะดำเนินการ
- ดำเนินกิจกรรมตามที่ประชาคมเห็นชอบ กิจกรรมต้องมีความชัดเจนสามารถตรวจสอบได้ (อาจใช้แนวทางการดำเนินงานโครงการ กข.คจ. มาปรับใช้)
๔. กระบวนการรายงานผลการดำเนินงานกองทุน
- คณะกรรมการต้องรายงานสถานะการเงินของกองทุน/กิจกรรมที่ดำเนินการ ปัญหาอุปสรรค ให้กับชาวบ้านได้ทราบ เพื่อหาแนวทางการปรับปรุง ให้เกิดประโยชน์สูงสุด(หลายความคิดย่อมดีกว่าความคิดเดียว)
- รายงานสถานะการเงินของกองทุน/กิจกรรมที่ดำเนินการ ปัญหาอุปสรรคทางสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอ เพื่อให้คำแนะนำและการสนับสนุนการดำเนินงานกองทุนให้มีประสิทธิภาพ ต่อไป
ข้อแนะนำ/ข้อพึงระวัง
กองทุนแม่เป็นกองทุนที่มีข้อดี ที่เกิดจากความรัก ความศรัทธา ในองค์สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ และสมเด็จพระบรมราชินีฯ
- เน้นความเสียสละ ประโยชน์ส่วนรวม การมองไปในอนาคตเพื่อลูก หลาน ของคนในหมู่บ้าน
- เน้นเงินที่ได้มาเป็นเงินที่เกิดจากความห่วงใยในปัญหายาเสพติด
- เน้นให้รู้ว่าการได้เงินมาเป็นเรื่องยาก และเป็นเงินส่วนรวมไม่ใช้ของใครคนใดคนหนึ่ง
- ต้องให้มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับหลายๆ กองทุนอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้เห็นการดำเนินกิจกรรมต่างๆหลากหลาย ในการแก้ไขปัญหาพื้นฐานด้านต่างๆ ที่นำไปสู่ปัญหายาเสพติด
- หัวใจของความสำเร็จในการบริหารกองทุนต่างๆ จะเกิดขึ้นได้ ประชาชนต้องมีจิตสำนึกในการเป็นเจ้าของกองทุนต่างๆ ในส่วนกิจกรรมเป็นวิธีการที่ต้องปรับตามสภาพพื้นที่