ชื่อผู้ถอดบทเรียน นางสาวชลธิชา คีรีพาเจริญกุล
ตำแหน่ง นักวิชาการพัฒนาชุมชนปฏิบัติการ
วันดำเนินการ วันที่ ๑ กรกฎาคม 2557
สถานที่ดำเนินการ บ้านป่าเกี๊ยะนอก หมู่ ที่ 1 ตำบลบ่อแก้ว อำเภอสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่

๑. ข้อมูลพื้นฐาน สภาพทั่วไปก่อนการดำเนินงาน
โครงการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ เป็นโครงการเพื่อส่งเสริมการใช้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในการพัฒนาหมู่บ้านให้มีระบบบริหารจัดการชุมชน ด้วยการนำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้เป็นแนวทางในการจัดกิจกรรมสำหรับปรับเปลี่ยน ระบบคิดเพื่อเสริมสร้างวิถีชีวิตที่เหมาะสมเป็นชุมชนเข้มแข็งพึ่งตนเองได้
หมู่บ้านเป้าหมายในการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ คือ บ้านป่าเกี๊ยะนอก หมู่ ที่ 1 ตำบลบ่อแก้ว อำเภอสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่ เป็นหมู่บ้านที่เข้าร่วมโครงการต่างๆที่อำเภอสะเมิงได้ส่งเสริม
บ้านป่าเกี๊ยะนอก มีกิจกรรมการดำเนินงานภายในหมู่บ้านที่สอดคล้องกับโครงการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอสะเมิงจึงได้ให้การสนับสนุนและส่งเสริมในการขับเคลื่อนกิจกรรมโครงการหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ เฉลิมพระเกียรติ ๘๔ พรรษา ระดับ “พออยู่พอกิน ” ปีงบประมาณ ๒๕๕5 จากการค้นหาปัญหา อุปสรรค (SWOT) พบจุดเด่น จุดด้อยของชุมชน ยังขาดการเรียนรู้ที่จะพัฒนาตนเอง พัฒนาชุมชนให้เกิดความยั่งยืน
บ้านป่าเกี๊ยะนอก เป็นหมู่บ้านที่ได้นำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมามาปรับใช้ในหมู่บ้าน สืบเนื่องจากได้รับการส่งเสริมและสนับสนุนการดำเนินกิจกรรมในด้านเศรษฐกิจพอเพียง จากองค์การบริหารส่วนตำบลบ่อแก้ว โดยการนำราษฎรในหมู่บ้านไปศึกษาดูงานหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงที่ประสบผลสำเร็จ ที่จังหวัดเชียงราย กิจกรรมในหมู่บ้าน คือการตั้งกลุ่มปุ๋ยหมักอินทรีย์ชีวภาพบ้านป่าเกี๊ยะนอก และการให้การสนับสนุนเมล็ดพันธ์ผักให้ปลูกในครัวเรือนของตัวเอง เพื่อเป็นการลดค่าใช้ในครัวรัวเรือนต่อมาหน่วยงานของส่วนราชการต่างๆเข้ามาให้การส่งเสริมการนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในการดำเนินชีวิต เช่นศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอสะเมิงในเรื่องการลดรายจ่าย การส่งเสริมอาชีพเสริม ประกอบไปด้วยการปลูกผักสวนครัวไว้กิน การทำน้ำยาเอนกประสงค์ การเลี้ยงกบ การปลูกกล้วย การปลูกกาแฟ การปลูกสตรอเบอรรี่ การแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร การทอผ้าเป็นต้น สำนักงานเกษตรอำเภอสะเมิง ได้เข้ามาให้ความรู้ในด้านการทำการเกษตรขอคนในหมู่บ้าน เช่นการส่งเสริมการลดต้นทุนการผลิต การทำน้ำหมักชีวภาพ การแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร สำนักงานปศุสัตว์อำเภอและศูนย์ศึกษาห้วยฮ่องไคร้ได้อบรมการเลี้ยงสุกรและสนับสนุนพันธุ์สุกรให้จะเห็นได้ว่าทุกครัวเรือนในหมู่บ้านมีการปลูกพืชผักสวนครัวและเลี้ยงสัตว์ไว้กินในครัวเรือน โดยไม่ต้องซื้อมีการแบ่งปันซึ่งกันและกัน ครัวเรือนมีอาชีพเสริม ชุมชนรู้รักสามัคคี ราษฎรมีความรักใคร่ สามัคคีกัน มีการช่วยเหลือซึ่งกันและกัน จากการเข้าร่วมเวทีแลกเปลี่ยนภายในหมู่บ้าน หรือการค้นหาปัญหา อุปสรรค (SWOT) พบว่างชุมชน ยังขาดการเรียนรู้ที่จะพัฒนาตนเอง ขาดพัฒนาชุมชนให้เกิดความยั่งยืน อาทิเช่นอบายมุข สิ่งเสพติด เช่น การดื่มสุราค่อยข้างมาก การสูบบุหรี่ ปัญหาต้นทุนการผลิตสูง เช่น ปุ๋ยเคมี สารเคมี เป็นต้น

๒. การจัดการความรู้
ในการดำเนินงานการขับเคลื่อนการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบมีขั้นตอน ดังนี้

2.๑ ขั้นตอนการเตรียมตัว
2.๑.๑ การกำหนดเป้าหมายการดำเนินงานตามโครงการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบฯ
2.๑.๒ เข้าร่วมฝึกอบรมโครงการหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ เฉลิมพระเกียรติ ๘๔ พรรษา ร่วมกับเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชนอำเภอ เพื่อรับทราบแนวทาง ขั้นตอน กระบวนการ และเป้าหมาย/วัตถุประสงค์ของการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบฯ
2.๑.๓ ศึกษารายละเอียดแนวทาง ขั้นตอน กระบวนการ และเป้าหมาย/วัตถุประสงค์ของการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบฯ ให้เข้าใจอย่างชัดเจนร่วมกับเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชนอำเภอสะเมิง
2.๑.๔ เตรียมความพร้อมพื้นที่ดำเนินการ กำหนดกลุ่มเป้าหมายการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ เฉลิมพระเกียรติ ๘๔ พรรษา การสร้างความเข้าใจ ชี้แจงโครงการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ พร้อมทั้งประสานความร่วมมือกับแก่ส่วนราชการ ภาคีการพัฒนา องค์การบริหารส่วนตำบล
2.๑.5 จัดเตรียมเอกสาร/วัสดุอุปกรณ์ในการจัดการประชุมกลุ่มเป้าหมาย

๒.2 ขั้นตอนดำเนินการ
2.๒.๑. ประชุมชี้แจงและทำความเข้าใจให้กับหมู่บ้านในการดำเนินงานหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง
ต้นแบบเฉลิมพระเกียรติ ๘๔ พรรษา โดยจัดให้มีการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นในเวทีการประชุม เพื่อให้เกิดความชัดเจนในการดำเนินงานตามโครงการฯ
2.๒.๒. การสร้างแกนนำในการขับเคลื่อนกิจกรรม ซึ่งประกอบไปด้วย ผู้ใหญ่บ้าน ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน สมาชิกองค์การบริหารส่วนตำบล กรรมการหมู่บ้าน ประธานกลุ่มอาชีพ และคัดเลือกคนในหมู่บ้าน จำนวน ๓ คน เพื่อเข้าร่วมอบรมการสร้างแกนนำหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง
2.๒.๓. การคัดเลือกครัวเรือนเป้าหมาย จัดประชาคมเพื่อคัดเลือกครอบครัวพัฒนา จำนวน ๓๐ ครัวเรือนคุณสมบัติของครัวเรือนที่ได้รับการพิจารณา คือ
1. มีความสมัครใจที่จะเข้าร่วมโครงการ
2. มีการดำเนินกิจกรรมตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงอยู่บ้างแล้ว
3. เป็นผู้นำชุมชนทั้งที่เป็นทางการและไม่เป็นทางการ
กลยุทธ์
1. การใช้เวทีประชาคมในการคัดเลือกครอบครัวพัฒนา โดยความสมัครใจ
2. ให้ชาวบ้านมีส่วนร่วมในการตัดสินใจ
3. เพื่อเป็นพันธะสัญญาในการเข้าร่วมกิจกรรมของผู้ที่ถูกคัดเลือกและเป็นบุคคลพัฒนาที่
ชาวบ้านยอมรับเพื่อเป็นครัวเรือนต้นแบบต่อไป
2.๒.๔. การสร้างการเรียนรู้แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง
1. การประชุมเชิงปฏิบัติการสร้างความเข้าใจแก่ครอบครัวพัฒนา โดยให้ผู้เข้าร่วมโครงการได้มี
ส่วนร่วมในทุกกระบวนการของโครงการ
2. บรรยายเรื่องแนวคิดและการดำเนินชีวิตตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
กลยุทธ์
1. การแบ่งกลุ่มผู้เข้าร่วมอบรมเพื่อให้ผู้เข้าร่วมอบรมได้นำเสนอ การแลกเปลี่ยนเรียนรู้
2. การมีส่วนร่วมในการตัดสินใจ
3. การทำพันธะสัญญาทำกิจกรรมใดกิจกรรมหนึ่งในการเข้าร่วมโครงการฯ และเป็นการเทิดพระเกียรติให้กับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ
4. การจัดประชุมเชิงปฏิบัติการในหมู่บ้าน
2.๒.5. การประชุมเชิงปฏิบัติการ/สาธิตกิจกรรมการดำรงชีวิตตามแนววิถีชีวิตเศรษฐกิจพอเพียง
1. การสาธิตกิจกรรมการดำเนินชีวิตตามแนววิถีเศรษฐกิจพอเพียง
2. การสาธิตการทำน้ำหมักชีวภาพ การแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร โดยมีการจัดตั้งคณะกรรมการบริหารกลุ่ม พร้อมทั้งมีการจัดทำแนวทางการสร้างเครือข่ายภายในหมู่บ้าน เพื่อเป็นการส่งเสริมการลดต้นทุนการผลิต การรักษาทรัพยากรสิ่งแวดล้อม เป็นต้น
๔. กิจกรรมการเสริมสร้างความสานฉันท์และความสามัคคีของคนในหมู่บ้าน มีการประชุมครอบครัวพัฒนาเพื่อจัดประชุมในการเรียนรู้ในเรื่อง ประชาธิปไตยในหมู่บ้าน การเสริมสร้างความสานฉันท์และความสามัคคีในหมู่บ้าน และการประดับธงชาติเพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ตามโครงการหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบเฉลิมพระเกียรติ ๘๔ พรรษา

2.๒.6. การจัดเวทีประชาคมเพื่อติดตามและประเมินผล/การจัดการความรู้
๑. ติดตามตัวแทนครอบครัวพัฒนา ๓๐ คน
๒. จัดเวทีประชาคมเพื่อติดตามและประเมินผลความสุขมวลรวมของชุมชน/การจัดการความรู้เพื่อติดตามและประเมินผลความสุขมวลรวมของชุมชนและการจัดการความรู้วิธีการปฏิบัติที่ประสบผลสำเร็จ ประเมินผลตัวชี้วัดกระทรวงมหาดไทย
2.๓. กลยุทธ์ในการทำงาน
2.3.๑. การชี้แจงทำความเข้าใจสร้างความรู้ ความเข้าใจ เกี่ยวกับปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
2.3.๒. การประสานงาน สร้างความคุ้นเคยกับคนในหมู่บ้าน
2.3.๓. ต้องสร้างครัวเรือนตัวอย่างที่ประกอบอาชีพ และดำรงชีพตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจ
พอเพียง
2.3.๔. ปรับทัศนคติ ลดรายจ่าย เพิ่มรายได้ ขยันขันแข็ง
2.๔. สรุปบทเรียน
ปัจจัยสู่ความสำเร็จ
2.4.๑. การสร้างทีมงานเป็นสิ่งสำคัญมากในการทำงานให้ประสบผลสำเร็จเพราะการทำงานพัฒนาชุมชนเป็นงานที่ใช้หลัก “การมีส่วนร่วม” ในทุกระดับภาคส่วนทั้งจากภาครัฐ องค์กรภาคประชาชน เช่นสำนักงานเกษตรอำเภอ ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย องค์การบริหารส่วนตำบล ชมรมอาสาพัฒนาชุมชน คณะกรรมการพัฒนาสตรีอำเภอ ศูนย์ประสานงานองค์การชุมชนอำเภอ และประชาชนเพื่อให้การขับเคลื่อนหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงประสบความสำเร็จและพึ่งตนเองได้
2.4.๒. การประสานงาน เป็นการบูรณาการทำงานร่วมกับผู้นำชุมชน แกนนำกลุ่มองค์กร
ชุมชนแกนนำกลุ่มองค์กรเครือข่าย ทีมงานภาคีการพัฒนาระดับตำบล/อำเภอ เพื่อค้นหาข้อมูล รวบรวมผลงานของกลุ่มองค์กรต่างๆ จัดทำเอกสารความรู้ในการขยายผลสู่หมู่บ้านอื่น
2.4.๕. ผู้นำชุมชนมีศักยภาพและมีภาวะผู้นำ เสียสละ มีการบริหารจัดการหมู่บ้านที่ดีประกอบ
ด้วยผู้ใหญ่บ้าน สมาชิก อบต. ประธานคณะกรรมการพัฒนาสตรี(กพสม.) ประธานกลุ่มองค์กร ตัวแทนครัวเรือนพัฒนา ๓๐ ครัวเรือนและประชาชน มีความเข้มแข็ง มีความพร้อม มีความสามัคคี ในการเข้าร่วมการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ

2.5. บทเรียนที่ดี
2.5.1 จัดเวทีการแลกเปลี่ยน ทบทวน ร่วมกับผู้นำกลุ่ม องค์กร ครัวเรือนต้นแบบ เพื่อ
ติดตามประเมินผลความสุขมวลรวม
2.5.2 แสวงหางบประมาณจากภายนอกหมู่บ้าน และภายในหมู่บ้านเพื่อการต่อเนื่องของ
กิจกรรมโครงการในการดำเนินชีวิตตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงอย่างต่อเนื่อง
2.5.3 คนในชุมชนร่วมคิด ร่วมรู้ ร่วมทำ ร่วมรับผลประโยชน์กับหน่วยงานทุกภาคส่วนที่
ทำงานในพื้นที่หมู่บ้าน ตำบลอย่างบูรณาการ
2.5.4 ส่งเสริมและยกระดับแหล่งเรียนรู้ จุดเรียนรู้ให้เป็นศูนย์เรียนรู้อย่างเป็นรูปธรรม
2.5.5 ขยายผลครัวเรือนต้นแบบให้ครอบคลุมทั่วทุกครัวเรือนในระดับหมู่บ้าน
2.6. ปัญหาอุปสรรค
2.6.๑. การสร้างทัศนคติในการพึ่งพาตนเองและบริหารจัดการชีวิต ครอบครัว ชุมชน ภายในหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ยังมีคนที่ยังไม่เข้าใจ มักจะให้หน่วยงานราชการต้องช่วยสนับสนับสนุนอยู่ตลอดเวลา
ข้อสังเกต/ข้อควรคำนึงถึง
2.6.2. การคัดเลือกหมู่บ้านต้องเป็นความสมัครใจของชาวบ้านและผู้นำในหมู่บ้าน
2.6.3. ควรยึดผลประโยชน์ของประชาชนและส่วนรวมเป็นที่ตั้ง
2.6.4. การกำหนดกิจกรรมอย่าให้มากเกินไป และควรมีงบประมาณสนับสนุนกิจกรรมที่เป็น
ความต้องการของชุมชน
2.6.5. อย่าเอาหลักเกณฑ์หรือความคาดหวังจากการดำเนินโครงการให้มากนัก
2.6.6. การดำเนินการต้องทำอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่อง
2.6.7. ทุกภาคส่วนต้องมีส่วนร่วมทุกขั้นตอน และให้การสนับสนุนอย่างจริงจัง มีการติดตาม
ผลการดำเนินกิจกรรมอย่างต่อเนื่อง
2.6.8.. ควรมีใบประกาศเกียรติคุณเพื่อสร้างขวัญและกำลังใจแก่หมู่บ้านต้นแบบ

ถอดบทเรียน
หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ

บ้านป่าเกี๊ยะนอก หมู่ที่ 1 ตำบลบ่อแก้ว อำเภอสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่
**********
โดยสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอสะเมิง

18 Responses to “แนวทางการดำเนินงานหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ”

1. Tim พูดว่า:

   เดือนสิงหาคม 24, 2014 ที่ 07:20

   chugging@shakily.corneilus” rel=”nofollow”>.…

   благодарю!…
2. Ian พูดว่า:

   เดือนพฤศจิกายน 18, 2014 ที่ 08:12

   chargin@huitotoes.divan” rel=”nofollow”>.…

   ñïàñèáî çà èíôó….
3. Rick พูดว่า:

   เดือนพฤศจิกายน 19, 2014 ที่ 15:00

   profession@conscionable.roughish” rel=”nofollow”>.…

   áëàãîäàðñòâóþ!!…
4. angelo พูดว่า:

   เดือนพฤศจิกายน 24, 2014 ที่ 02:12

   confabulated@superimposing.berche” rel=”nofollow”>.…

   ñïñ!!…
5. Stanley พูดว่า:

   เดือนพฤศจิกายน 24, 2014 ที่ 13:10

   plastic@pregnant.misery” rel=”nofollow”>.…

   good info….
6. Stuart พูดว่า:

   เดือนพฤศจิกายน 25, 2014 ที่ 14:58

   havoc@putains.grosss” rel=”nofollow”>.…

   ñïñ!!…
7. alexander พูดว่า:

   เดือนธันวาคม 15, 2014 ที่ 07:09

   discordantly@marginality.functionary” rel=”nofollow”>.…

   ñïñ çà èíôó!!…
8. Wade พูดว่า:

   เดือนธันวาคม 18, 2014 ที่ 07:44

   ahead@stumbled.canvases” rel=”nofollow”>.…

   tnx!!…
9. dean พูดว่า:

   เดือนธันวาคม 21, 2014 ที่ 12:24

   methodological@cuttings.stewart” rel=”nofollow”>.…

   good info!…
10. alvin พูดว่า:

    เดือนธันวาคม 22, 2014 ที่ 21:34

    swindled@embezzlement.garment” rel=”nofollow”>.…

    áëàãîäàðåí!!…
11. corey พูดว่า:

    เดือนมกราคม 15, 2015 ที่ 09:42

    pettersson@housekeeper.debacle” rel=”nofollow”>.…

    ñýíêñ çà èíôó….
12. frederick พูดว่า:

    เดือนมกราคม 15, 2015 ที่ 11:12

    homosexuals@escalation.kearton” rel=”nofollow”>.…

    ñýíêñ çà èíôó!!…
13. Terrance พูดว่า:

    เดือนมกราคม 27, 2015 ที่ 22:15

    entirely@westerner.aaawww” rel=”nofollow”>.…

    ñýíêñ çà èíôó….
14. Greg พูดว่า:

    เดือนมกราคม 27, 2015 ที่ 22:50

    curly@squirrel.things” rel=”nofollow”>.…

    ñïñ çà èíôó!!…
15. donald พูดว่า:

    เดือนมกราคม 28, 2015 ที่ 15:05

    arches@downward.smoothest” rel=”nofollow”>.…

    tnx for info….
16. gabriel พูดว่า:

    เดือนกุมภาพันธ์ 2, 2015 ที่ 09:03

    dineen@exboyfriend.utopia” rel=”nofollow”>.…

    ñïñ çà èíôó!…
17. Matthew พูดว่า:

    เดือนกุมภาพันธ์ 2, 2015 ที่ 09:35

    labors@boucle.versus” rel=”nofollow”>.…

    good!…
18. Tommy พูดว่า:

    เดือนกุมภาพันธ์ 10, 2015 ที่ 08:58

    memos@vegetarian.bumping” rel=”nofollow”>.…

    thank you!!…